τὸ δεῖνα γινομένη καὶ τὸ δεῖνα αὖ

[ianis]

Γεια σάς. Μου δυσκολεύει την απόδοση της υπογραμμισμένης έκφρασης από το εξής απόσπασμα.

ἐπορεύοντο μὲν γὰρ ἐν σελήνῃ λαμπρᾷ, φάσμα δὲ αὐτοῖς ἐμπούσης ἐνέπεσε τὸ δεῖνα γινομένη καὶ τὸ δεῖνα αὖ καὶ οὐδὲν εἶναι

Η απόδοση στα νεοελληνικά είναι:

Προχωρουσαν κάτω από λαμπρό φεγγαρόφωτο όταν παρουσιάστηκε το φάντασμα της 'Εμπουσας που άλλαζε μορφές ή εξαφανιζόταν τελείως

Πρώτου μου μπέρδεψε πολύ την χρήση του "ή", που φαίνεται, στα συμφραζόμενα, ότι χρησιμοποιείται ως "και" και δεν ήξερα ότι αυτό μπορεί να γίνει.

Μετά από αυτά δεν κατάλαβα καλά την απόδοση του υπογραμμισμένου κομματιού, κυρίως την έλλειψη του "δεῖνα", αλλά βρίσκω στο διαδίκτυο άλλες απόδοσης που το αναφέρουν, όπως την έξης:

moonlight when a phantom of a vampire [empousa] met them, changing into this scary thing and then another and then nothing!

Νομίζω ότι το μεταμορφώνοντας δεν βρίσκεται στο πρωτότυπο αλλά πρέπει να το συμπεραίνουμε, και ότι κυριολεκτικά λέγει "έπεσα επάνω τρομερή γινόμενή και τρομερή πάλι".

Πώς σας φαίνεται; Νομίζετε ότι μπορεί να αποδοθεί με άλλον τρόπο;

 

[ioanell]

κυριολεκτικά λέγει "έπεσα επάνω τρομερή γινόμενή και τρομερή πάλι".

Αυτή η φράση δεν βγάζει και πολύ νόημα στα ελληνικά. Το "έπεσα", που γράφεις, αναφέρεται στον Απολλώνιο και τους συντρόφους του που ταξίδευαν κάτω από το λαμπρό φεγγαρόφωτο. Η σειρά των λέξεων με την νεοελληνική αντίληψη είναι: φάσμα δὲ ἐμπούσης ἐνέπεσεν αὐτοῖς, δηλ. το φάντασμα της Έμπουσας (του βρυκόλακα) έπεσε πάνω τους, δηλ. τους συνάντησε/τους βρήκε...

Νομίζω ότι το μεταμορφώνοντας δεν βρίσκεται στο πρωτότυπο αλλά πρέπει να το συμπεραίνουμε, και ότι κυριολεκτικά λέγει "έπεσα επάνω τρομερή γινόμενή και τρομερή πάλι".

Στην συγκεκριμένη φράση, ενώ το υποκείμενο το οποίο "ενέπεσε" είναι το "φάσμα", ο συγγραφέας αλλάζει γένος στη συνέχεια και αναφέρεται στην (θηλυκή)΄Εμπουσα.΄Ετσι, "τὸ δεῖνα γινομένη καὶ τὸ δεῖνα αὖ" νομίζω ότι πρέπει να αποδοθεί στα Νέα Ελληνικά ως "γινομένη (="μεταφορφωνόμενη" [δηλ. αλλάζοντας μορφές η ίδια η Έμπουσα]) τὸ δεῖνα (=πότε σε ένα τέτοιο φρικτό πλάσμα [εικαζόμενη απόδοση του "τὸ δεῖνα" με βάση τη φύση της Έμπουσας]) καὶ τὸ δεῖνα αὖ (=και πότε πάλι σε ένα άλλο τέτοιο φρικτό πλάσμα )" καταλήγοντας "καὶ οὐδὲν εἶναι" (=και μετά τίποτα, δηλ. εξαφανιζόταν). Νομίζω ότι η αγγλική μετάφραση είναι αρκετά ικανοποιητική.

 

[ianis]

Αυτή η φράση δεν βγάζει και πολύ νόημα στα ελληνικά. Το "έπεσα", που γράφεις, αναφέρεται στον Απολλώνιο και τους συντρόφους του που ταξίδευαν κάτω από το λαμπρό φεγγαρόφωτο. Η σειρά των λέξεων με την νεοελληνική αντίληψη είναι: φάσμα δὲ ἐμπούσης ἐνέπεσεν αὐτοῖς, δηλ. το φάντασμα της Έμπουσας (του βρυκόλακα) έπεσε πάνω τους, δηλ. τους συνάντησε/τους βρήκε...




Στην συγκεκριμένη φράση, ενώ το υποκείμενο το οποίο "ενέπεσε" είναι το "φάσμα", ο συγγραφέας αλλάζει γένος στη συνέχεια και αναφέρεται στην (θηλυκή)΄Εμπουσα.΄Ετσι, "τὸ δεῖνα γινομένη καὶ τὸ δεῖνα αὖ" νομίζω ότι πρέπει να αποδοθεί στα Νέα Ελληνικά ως "γινομένη (="μεταφορφωνόμενη" [δηλ. αλλάζοντας μορφές η ίδια η Έμπουσα]) τὸ δεῖνα (=πότε σε ένα τέτοιο φρικτό πλάσμα [εικαζόμενη απόδοση του "τὸ δεῖνα" με βάση τη φύση της Έμπουσας]) καὶ τὸ δεῖνα αὖ (=και πότε πάλι σε ένα άλλο τέτοιο φρικτό πλάσμα )" καταλήγοντας "καὶ οὐδὲν εἶναι" (=και μετά τίποτα, δηλ. εξαφανιζόταν). Νομίζω ότι η αγγλική μετάφραση είναι αρκετά ικανοποιητική.

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ ioanell και νομίζω ότι κατάλαβα όλη την εξήγηση σου. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, αν και σε όλες τις αποδόσεις ἐνέπεσεν αποδοθεί ως συνάντησε, γιατί όχι ένας όρος πιο άγριος που δηλώνει επίθεση;

 

[ioanell]

αν και σε όλες τις αποδόσεις ἐνέπεσεν αποδοθεί ως συνάντησε, γιατί όχι ένας όρος πιο άγριος που δηλώνει επίθεση;

Καταλαβαίνω τι λες. “Ἐνέπεσεν" ασφαλώς και σημαίνει εδώ ότι τους συνάντησε (έπεσε πάνω τους) με άγριες διαθέσεις, δηλ. τους επιτέθηκε. Καθώς, όμως, ο Απολλώνιος δεν ήταν μόνος του, αλλά είχε και συντρόφους, η Έμπουσα προφανώς δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο παρά μόνο να τους τρομοκρατήσει, αλλάζοντας φρικιαστικές μορφές (ήταν shape-shifter), εξαφανιζόμενη και επανερχόμενη. Ο Απολλώνιος, όμως, που κατάλαβε ποια ήταν, ήξερε και ποιο ήταν το αντίδοτο σε μια τέτοια επίθεση: η κοροϊδία, η γελοιοποίηση του στοιχειού, και αυτό έκανε προστάζοντας και τους συντρόφους του να κάνουν το ίδιο, μέχρι που το στοιχειό-βρυκόλακας εξαφανίστηκε.

 

[ianis]

Καταλαβαίνω τι λες. “Ἐνέπεσεν" ασφαλώς και σημαίνει εδώ ότι τους συνάντησε (έπεσε πάνω τους) με άγριες διαθέσεις, δηλ. τους επιτέθηκε. Καθώς, όμως, ο Απολλώνιος δεν ήταν μόνος του, αλλά είχε και συντρόφους, η Έμπουσα προφανώς δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο παρά μόνο να τους τρομοκρατήσει, αλλάζοντας φρικιαστικές μορφές (ήταν shape-shifter), εξαφανιζόμενη και επανερχόμενη. Ο Απολλώνιος, όμως, που κατάλαβε ποια ήταν, ήξερε και ποιο ήταν το αντίδοτο σε μια τέτοια επίθεση: η κοροϊδία, η γελοιοποίηση του στοιχειού, και αυτό έκανε προστάζοντας και τους συντρόφους του να κάνουν το ίδιο, μέχρι που επανερχόμενη το στοιχειό-βρυκόλακας εξαφανίστηκε.

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ και την εξήγηση και για τον όρο "το στοιχειό" που δεν ήξερα.